Susza fizjologiczna - z czego wynika i czym się objawia?

Na czym polega zjawisko i kiedy możemy mieć z nim do czynienia? Co zrobić, by ochronić rośliny przed suszą oraz jak uratować okazy, które już cierpią z powodu niedoboru wody? O tym wszystkim napiszemy poniżej.

Czym jest susza fizjologiczna?

Czym w ogóle jest susza fizjologiczna? Tym mianem określa się sytuację, w której rośliny zasadzone w gruncie nie mogą pobierać wody, pomimo tego, że znajduje się ona w glebie. Mówiąc inaczej, susza fizjologiczna oznacza stan, gdy siła ssąca roślin jest mniejsza niż siła gleby, co sprawia, że rośliny nie pobierają wody potrzebnej do wzrostu.

Zjawisko to, podobnie zresztą jak niedobór wody dostarczanej z wyższych i niższych warstw gleby, bywają jednym z głównych zagrożeń dla roślin, wpływając niekorzystnie na ich proces wegetacji, co przekłada się na upośledzenie wzrostu. Susza stanowi zjawisko stresowe dla roślin, które prowadzi do osłabienia wymiany gazowej, odwodnienia, uszkodzenia błon komórkowych. Finalnie dochodzi do więdnięcia lub zamierania roślinności.

Widoczne objawy suszy fizjologicznej

Czym objawia się susza fizjologiczna? Długotrwały brak możliwości pobierania wody z gleby prowadzi do szeregu widocznych zmian w roślinie. Ma ona mniej liści, niekiedy bywa zwiędnięta, pojawia się brązowienie igieł i liści. Równocześnie taki stres oksydacyjny skutkuje przedwczesnym opadaniem liści, zasychaniem i żółknięciem pędów, a liście zwisają w dół i są zwinięte w charakterystyczne ruloniki.

Na stres oksydacyjny szczególnie są narażone rośliny zimozielone, u których odparowywanie wody z powierzchni zielonej odbywa się cały rok.

Susza fizjologiczna występuje najczęściej w trzech okresach roku:

• przedwiośnie - przy oziębionej lub zamarzniętej glebie, w warunkach gdy parowanie wody z tkanek zielonych rośliny jest zwiększone,
• jesień - przy zbyt małej ilości opadów,
• zima - zwłaszcza okresy bezśnieżne z silnym wiatrem i dużym nasłonecznieniem.

Warto zatem zwracać baczną uwagę i obserwować ogrodowe okazy, zwłaszcza w tych newralgicznych momentach.

Przyczyny suszy fizjologicznej u roślin zimozielonych i innych

Dlaczego rośliny nie są w stanie pobierać wody? Najczęściej spotykane przyczyny suszy fizjologicznej to:

• zbyt duże zasolenie gleby (niewłaściwe nawożenie lub posypywanie ścieżek solą w zimie),
• niedotlenienie gleby (dotyczy zwłaszcza zwartych, gliniastych gleb o niewielkiej zawartości próchnicy),
• zmrożenia gleby przy braku pokrywy śnieżnej.

Jeśli przy wystąpieniu powyższych czynników (zasolenie, zamarznięcie gleby), równocześnie zachodzi parowanie wody z powierzchni zielonych rośliny (np. nasilone działaniem zimowego słońca), ryzyko wystąpienia suszy fizjologicznej staje się coraz większe.

Jak ratować rośliny przed suszą fizjologiczną?

Co zrobić, by uratować rośliny przed niekorzystnym zjawiskiem suszy fizjologicznej? Podstawą jest oczywiście odpowiednia profilaktyka, pozwalająca zminimalizować ryzyko wystąpienia suszy. Należy zatem ściółkować glebę, co zmniejsza odparowywanie wody z podłoża oraz ogranicza ryzyko całkowitego zamarznięcia gleby wokół systemu korzeniowego rośliny.

Kolejnym sposobem jest cieniowanie roślin z pomocą specjalnej siatki z agrowłókniny. Innym pomysłem na cieniowanie jest sadzenie roślin na stanowiskach cienistych lub częściowo zacienionych i osłoniętych od wiatru. Bezwzględnie powinno się zminimalizować ilość soli z nawozów i soli drogowej, które mogą dostawać się do gleby i utrudniać pobieranie wody przez rośliny. Warto też wykorzystywać odpowiednie nawozy organiczne, a w razie niedoboru czasu na prace ogrodnicze można po prostu sadzić rośliny mrozoodporne, co zmniejszy ich podatność na suszę fizjologiczną.

Dobrym pomysłem są także specjalne hydrożele do wymieszania z glebą przed posadzeniem roślin. Zawarte w nich substancje mają za zadanie wchłonąć wodę z podłoża, a następnie przekazać ja roślinom. Warto zatem mieć takie produkty w zestawie preparatów ogrodniczych, które może pomieścić dobrej jakości skrzynia ogrodowa ustawiona na tarasie lub w innym miejscu ogrodu.

A jak uratować okazy już dotknięte przez suszę fizjologiczną? Podstawowym rozwiązaniem jest intensywne podlewanie ich, oczywiście po ustaniu okresu mrozów. Z jednej strony pomoże dostarczyć niezbędnej do życia wody, z drugiej w razie nadmiernego zasolenia gleby, pomoże wypłukać nadmiar soli. Dodatkowo niekiedy stosuje się specjalistyczne preparaty, pomagające nawodnić rośliny w ogrodach.

Susza fizjologiczna w ogrodzie - jak dbać o rośliny w przydomowym terenie?

Występowanie suszy fizjologicznej wbrew pozorom jest dość częstych zjawiskiem, z którym miewamy do czynienia w różnych okresach roku. Aby odpowiednio zadbać o okazy w przydomowym terenie i ograniczyć ich więdnięcie i obumieranie, warto zatem cieniować rośliny, co przydaje się nie tylko w słoneczne zimy bez śniegu.

Właściwa pielęgnacja i profilaktyka zabezpieczająca ogród przed groźnymi skutkami suszy fizjologicznej zapewniają roślinom odpowiedni dostęp do wody i stabilny wzrost.